Recht op vrije tijd voor jonge nieuwkomers - Nieuw advies van de Vlaamse Jeugdraad

In haar nieuwste advies buigt de Vlaamse Jeugdraad zich over het recht op vrije tijd van jonge nieuwkomers. De boodschap? Beleidsmakers, strop de mouwen op en realiseer de rechten van jonge nieuwkomers. Het zou een evidentie moeten zijn, maar dat is het niet altijd.

Jonge nieuwkomers, die elk hun dromen en talenten hebben, zijn door hun specifieke situatie extra kwetsbaar. Ze staan voor heel wat uitdagingen: niet alleen tijdens hun vlucht, maar ook wanneer ze hun leven hier proberen op te bouwen. Zo blijkt het bijvoorbeeld moeilijk om een geschikte vrijetijdsbesteding te vinden. Deze jongeren botsen immers op heel wat drempels, die overigens niet alleen voor jonge nieuwkomers gelden. Het volstaat vaak niet om het reguliere vrijetijdsaanbod open te stellen voor de doelgroep jonge nieuwkomers.

Deze doelgroep naar het vrijetijdsaanbod leiden, vergt een engagement van zowel de aanbieder als de begeleiding van het opvanginitiatief, de stad of gemeente, het OCMW, het CAW, de Agentschappen Integratie & Inburgering, de voogd, de school,… Ook het Vlaams en Federaal beleidsniveau moeten de nodige stappen zetten.

Dit advies gaat in op de acties die de verschillende beleidsniveaus kunnen ondernemen om het recht op vrije tijd voor jonge nieuwkomers te vrijwaren.

Enkele van de adviezen zijn:

• Zorg voor een duidelijke toewijzing van rollen en verantwoordelijkheden van alle brugfiguren en begeleiders die met jonge nieuwkomers werken met inbegrip van oriëntatie in de vrije tijd.
• Voorzie voor aanbieders van (lokale) vrijetijdsinitiatieven voldoende opleiding en informatie over hoe ze jonge nieuwkomers kunnen verwelkomen. Versterk hen in het verwerven van interculturele competenties.
• Vrijwaar het recht op kwalitatief wonen voor jonge nieuwkomers en geef daarbij aandacht aan continuïteit en het beperken van verhuizen. Investeer in betaalbare woningen en residentiële voorzieningen voor vluchtelingen met verblijfspapieren.

Het document met alle adviezen is hier te vinden.

Tijd om de megafoon aan te zetten

Het verhaal achter dit advies start ongeveer drie jaar geleden bij de oprichting van de werkgroep 'jongeren op de vlucht' binnen de Vlaamse Jeugdraad. Het waren rumoerige tijden toen. De media liep over van de berichten over de toestroom van vluchtelingen. De kranten kopten crisis en opiniemakers kopten verwijten naar elkaar: het gepolariseerde maatschappelijke debat leek wel een jungle.

Daarnaast leek er bijzonder weinig aandacht uit te gaan naar de duizenden kinderen en jongeren die ons land binnenkwamen. Vele beslissingen werden over hun hoofd genomen en nergens werden zij gehoord. Het was hoog tijd om als Vlaamse Jeugdraad de megafoon boven te halen: ook de stem van jonge nieuwkomers moet een plaats krijgen in het politieke en maatschappelijk debat.

Samen met de jongeren van onder andere Minor Ndako en de Altochtonen van de toekomst, maar ook met verschillende professionals uit het veld, praatte, dacht, organiseerde en droomde een ad hoc opgerichte werkgroep van de Vlaamse Jeugdraad over wat er in België was voor jonge nieuwkomers. Het ging over welke structuren er werkten en welke stroef liepen en hoe dat dan beter kon. Midden 2016 resulteerde dat in een eerste advies ‘Jongeren op de vlucht’. Maar er was natuurlijk meer. 

Wereldspelers: een verhaal van jeugdwerk en jonge nieuwkomers

Heel wat organisaties en burgerinitiatieven besloten om de handen uit de mouwen te steken om deze nieuwkomers op een menswaardige manier te ontvangen. Zo ook het jeugdwerk. De jeugdsector wil jonge nieuwkomers omarmen en de sterktes van het jeugdwerk inzetten voor alle kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel. Het jeugdwerk versterkt kinderen en jongeren en wil dus ook jonge nieuwkomers, een uiterst kwetsbare doelgroep, versterken en kansen bieden. Het project Wereldspelers, voor jeugdwerk zonder grenzen, was geboren.

Gedurende twee jaar werden weekends georganiseerd in de asielcentra van Dendermonde en Lint, werden er lokale partnerschappen gesmeed en werd er intercultureel geleerd. Dit project mondde uit in een publicatie met beleidsaanbevelingen. Dit advies baseert zich voor een groot deel op dit grootse experiment waar, onder leiding van De Ambrassade, meer dan 30 (jeugdwerk)partners hun schouders onder zetten.

Beeld: EU Civil Protection and Humanitarian Aid Operations - CC BY-NC-ND 2.0.