Inclusieve samenleving: wat bedoelt u daarmee?

Een inclusieve samenleving. In tal van beleidsteksten duikt de term op als na te streven doel. Maar wordt er precies mee bedoeld? Voor de publicatie Gemeen.d van Socius ontrafelen Joachim Ben Yakoub en Sami Zemni dit containerbegrip. Je kan het artikel downloaden op de website van Socius en onderaan deze pagina.

In het artikel volgen de auteurs de ontwikkeling van het concept in verschillende beleidsteksten. Ze geven verschillende definities mee en plaatsen het begrip in relatie tot andere begrippen als uitsluiting, integratie en assimilatie. 

De term ‘inclusieve samenleving’ komt voort uit discussies in de marge van de Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties. Op de Wereldtop voor Sociale Ontwikkeling in maart 1995 werd het creëren van een inclusieve samenleving, ‘een samenleving voor iedereen’, als een van de belangrijkste doelen van sociale ontwikkeling gezien. Hoewel de term werd ontwikkeld binnen de context van ontwikkelingswerk in het Zuiden, nam de rest van de wereld het begrip van een inclusieve samenleving over.

Een inclusieve samenleving is een samenleving die inzet op de participatie van iedereen, een samenleving waarin elk lid een aandeel heeft en waar de notie van wederkerigheid centraal staat.

Een inclusieve maatschappij is een maatschappij waarin mensen met verschillende geloofsovertuigingen (of geen geloof), tegengestelde ideologieën, uit verschillende klassen of sociale groepen, met diverse seksuele oriëntaties, kunde of beperkingen, … zich ingesloten voelen. De ‘andere’, diegene die niet overeenkomt met de zelfdefiniëring, is in een inclusieve maatschappij niet iemand die enkel moet ‘getolereerd’ worden, maar iemand die men respecteert voor wie hij of zij is, iemand met wie we op een rationele manier van elkaar kunnen leren. Op die manier wil een inclusieve maatschappij iedereen respecteren in zijn of haar waardigheid.

Foto: nelio filipe - CC BY-NC-ND 2.0