Voor wie haar soms geweld aandoet: over de ondraaglijke lichtheid van participatie

Denken in verbanden, niet in structuren: dat is ook het startpunt van Ivo Janssens in zijn gesprek met Filip de Rynck en Karolien Dezeure. Het potentieel voor innovatie zit volgens hen bij burgers, bij organisaties en bewegingen die autonoom van de private sfeer, de markt en de overheid kunnen bewegen. Wat ontbreekt zijn vitale coalities tussen die burgers en het beleid. De meningen worden spitant wanneer cultuurparticipatie aan bod komt. Routinegedrag, geciteerde gewoontes en een weinig flexibel organisatieformat zorgen ervoor dat nieuw initiatief, en andere initiatiefnemers, weinig aan bod komen. Culturele organisaties moeten hun beleid in vraag durven stellen. Differentiatie is daarin een sleutelbegrip, maar de discussie wordt onzorgvuldig gevoerd.

Dit artikel loopt over twee sporen. Een eerste deel verzamelt een paar hoofdelementen van het boek van de Rynck en Dezeure, waarbij de klemtoon op het begrip ‘vitale coalities’ komt te liggen. Een tweede deel bevat een geresumeerde versie van het gesprek dat ik onlangs met de auteurs in kwestie voerde.