Netwerkdag "Bevlogen bemiddelaars - Sessie 5 - De kunst van regie: lessen vanuit kindvriendelijke steden en gemeenten

Werken aan toegankelijkheid van vrije tijd doe je enerzijds met concrete acties maar meer en meer vergt het ook een brede kijk op het lokaal beleid. Want ook (kinder)armoede, Buitenschoolse opvang en activiteiten, Plan Samenleven, acties rond de digitale kloof…. Allemaal zijn het thema’s die linken aan het netwerk vrijetijdsparticipatie. Kan je deze meenemen in de acties van je netwerk of probeer je op een of andere manier je karretje hieraan te haken? En hoe breng je het thema toegankelijkheid binnen in andere beleidsdomeinen, bij collega’s ,…? Caroline Van den Eynde en Tine Platteau vertellen hoe zij dit aanpakken vanuit de regie kindvriendelijke steden en gemeenten. Chris Peeters (VVSG) modereert de sessie en rijkt ons, vanuit zijn jarenlange ervaring in de VVSG, handvaten aan om zelf de regie op te nemen. 

Twee getuigenissen om kindvriendelijk verhaal te delen en wat kunnen we daaruit leren voor ‘regie’:

Chris leidt het thema in: 

Regie wordt belangrijker op lokaal niveau.

Het label (Kindvriendelijke steden en gemeenten) zegt niet 'dat je kindvriendelijk bent'. Het zal altijd een proces blijven van voortschrijdend inzicht, van vallen en opstaan. Het gaat om de mindset, de spirit. Steeds op zoek gaan naar wat kunnen we doen en verbeteren. Mét kinderen en jongeren, participatief verhaal.

Tweede aspect is dat er draagvlak moet zijn. Eén straffe persoon alleen is niet genoeg. Je moet lokale gedragenheid op ambtelijk en politiek niveau. Dit vertaalt zich in een portfolio in te dienen voor de jury. Er is een proces dat er aan vooraf gaat.

Het inspiratiekader dat binnen het netwerk werd ontwikkeld, biedt zes bouwstenen om rond te werken:

Een (kinder-)rechtenverhaal ligt aan de grond van  het netwerk en het label van kindvriendelijke stad of gemeente (KVSG)

Chris geeft ons een leestip: het boek ‘Dwalen met een doel’ over regie en kindvriendelijkheid

Caroline Van den Eynde, regisseur Kindvriendelijke stad Turnhout:

• Nieuwe functie (3j) regisseur KVSG: projecten+beleidsadviseur verschillende diensten
• Label verlengd in 2020
• Een aantal thema’s met toegankelijkheid als rode draad. Groot percentage kinderen in armoede.
• Brede analyse: bevraging met aftoetsen prioritaire thema’s, adviezen van bijv. jeugdwelzijnsoverleg, beleidsprioriteiten matchen met thema’s, cijfers…

Tine, Regisseur Kindvriendelijke stad Geraardsbergen:

• Grote oppervlakte, kansarmoedecijfers 20% tot in centrum 40%
• Functie bij Samenleven. Vrijwilligerswerk, thema’s o.a. kindvriendelijkheid. Wou thema meenemen uit job jeugddienst en zo breder inbrengen.
• Na bevraging nuances bij thema’s aangebracht. Kinderrechten als thema. Educatie want kennen van rechten, daar begint het. Jeugdruimte (publiek als mentaal), talenten, participatie.

Is het label en het netwerk KVSG een “Paard van Troje”: wat smokkel je via het label/netwerk stiekem mee naar binnen?

Deels wel, mee op tafel leggen. Elkeen werkt vanuit eigen dienst voor eigen doelgroep. Kindreflex, wat betekent dit voor kinderen en jongeren wat je nu doet? In het begin echt expliciet de vraag stellen. Regelmatig opnieuw ‘daar leggen’.

Turnhout:

• Onderzoek VT kinderen en jongeren, stadsbrede (cluster beleving/VT) en cluster welzijn)stuurgroep. Resultaat is actieplan. Geïnspireerd ook door Bataljongs regie jongeren en VT.
• Al het materiaal samenleggen en analyseren
• Huidige VT-aanbod, heel ruim, in kaart brengen, ook zelforganisaties en geloofsgemeenschappen die onder de radar blijven (vaak door volwassenen geïniteerd, maar vaak zit er achter dat ze kinderen niet naar reguliere gaan, en zo een aanbod bieden)
• Collega’s verschillende diensten trainen en jongeren trainen om bevragingen te doen, mikken op meer kwetsbare contexten. Experiment, zien hoe het loopt.
• Eigenaarschap door collega, als regisseur geef je dat.
• Stuurgroep moet verbreed worden. Want er is bijv veel in de publieke ruimte. Vroeger al alle plekken in beeld + de verbindingen, daaruit knelpunten. Visie en actieplan binnenstad. Hier zaten bv niet enkel ruimtelijke collega’s, maar ook ‘zachte’ sectoren. Gelijke kansen, overlast>preventie, … insteken om naar publieke ruimte te kijken.
• Gestart met 3 bevlogen collega’s. Gaandeweg collega’s bijgehaald. En zo meekrijgen in traject. Implementeren in MJP: resultaat van studie worden meegenomen in projecten ook van privé-ontwikkelaars/aanbestedingen. Het zit in hun hoofden nu, geen loos papier.
• Twee jaar de tijd en dat is nodig: elkaars taal leren begrijpen is nodig. Plannen en termen, maar ook leefwerelden zeker kansarmoede… en zo leren kennen en samen common ground zoeken. Blijven mee aan boord trekken.

Geraardsbergen:

• Stuurgroep Huis vgh Kind, jeugddienst, dienst samenleving en van daaruit sturen in een netwerk KVSG. Wat is nodig? Daarop inzetten, waar moeten we dingen op tafel leggen, welke noden? Moeten we experimenteren. Bijv vraag van ouders van kinderen met een beperking. Verhalen zijn er, dus bekijken welke noden er zijn. En dan verder actie ondernemen.
• Ouders hebben plek gevonden om verhaal te kunnen doen, elkaar te horen, helpen, … Dat is een bijkomend resultaat.
• Signalen hangjongeren en spelende kinderen, losse signalen. Werkgroep jeugdruimte aanvullen met politie en technische dienst,… om aan tafel te zitten wat er moet gebeuren. “We hebben visie nodig rond buiten spelen.” Die door schepencollege gevolgd werd en als instrument dient om op terug te vallen. + als we plek bouwen, moeten we buurt betrekken, niet enkel kinderen/jongeren, iedereen mee hebben om ‘overlast’-verhaal niet te krijgen.
• Hoe krijg je stem van de niet-georganiseerde jongere? We werken daarvoor samen met scholen die een divers publiek bereiken, organisaties uit jeugdwelzijnswerk. Okan, klassen. Goede methodiek zoeken, niet teveel methodiek wel visueel ondersteund. Op de speelplaats durven aanspreken. Peer to peer bevraging. Scholen nooit tegenwerking gehad, maar nu proberen we studie-uren in te zetten (lerarentekort is studie = mogelijkheid, flexibiliteit).

Kindvriendelijkheid als kunst van regie?

Netwerken: weten wie je collega’s zijn, leren kennen. Opent deuren. Eigen wereld open gegaan om gemeenschappelijke te zoeken overheen diensten.

Kindvriendelijkheid als kracht?

Blijft toch vooral elkaar leren kennen, contact. Het feit dat diensten tegenwoordig geclusterd zitten onder bredere thema's-doemeinen, helpt.  Worden er meer mensen en middelen ingezet op gedeelde acties in het kader van kindvriendelijkheid? Bijv. administratief memorandum hoe gaan we kapstok bepalen, mee aan tafel. Blijven herhalen en langdurige processen nodig. Vooruitgang.

Toegankelijk thema

Collega’s wonen in dezelfde stad en/of hebben zelf kinderen. Ons netwerk KVSG was ook het eerste experiment in clusteroverschrijdend samenwerken binnen het stadsbestuur. Zo worden de trajecten geslaagde voorbeelden.

Nu loopt verlenging samen met verkiezingen van 26. Zo werken we nu aan concrete aanbevelingen gedragen door verschillende diensten. Naar overlegstructuren vn politiek brengen om het in de planning van diensten en politiek te brengen.

Nieuwe collega’s gesprek plannen (diensthoofd RO, Korpschef). Managementteam en college mee hebben. Jaarlijks rapport uitbrengen met de outcomes en resultaten.

We kunnen stellen dat het label Kindvriendelijke Stad/Gemeente een 'wervende vlag' kan zijn, maar dat is niet 'zomaar'. Het proces naar een kindvriendelijke stad/gemeente wordt stevig onderbouwd en gecoacht. Er worden analyses gemaakte, cijfers bij elkaar gebracht.  Het proces omhelst een duurzame dialoog op gang brengen die een draagvlak moet creëren en continu bewaken.

Het label is ook meer dan het ondertekenen van een charter. Er is ondersteuning, een jury met andere en complementaire achtergrond dan het schepencollege. Kritisch. Externe druk helpt. Blijft ook wel een verhaal van mensen die moeten en mogen groeien in de job en die meer en meer verbindingen gaan leggen.

Mensgericht beleid eigenlijk. Samenwerken is ook een attitude, bereidheid te aanvaarden dat anderen andere manieren vinden. Je netwerk kan je niet 'doorgeven'. Personeelswissels zijn een grote uitdaging.

Ben (Demos) vraagt, vanuit de opdrachten van het regisseren van een lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat bijv een Lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie minder kwetsbaar is, dat als iemand wegvalt, het niet stilvalt.

Reflecties van Caroline en Tine:

Het blijft toch deels een individueel verhaal (hoewel ploeg die groeide)
Tijd nodig
Hefbomen: Uitpas,…
Community van kvsg: trekkers wisselen uit wat ook voor dynamiek zorgt
Hoe inbedden?

Verankering is een voorwaarde bij KVSG
Bij KVSG zit je met een inhoudelijk ‘kwaliteitslabel’
KVSG is pittig:
Tot op het niveau van mandatarissen: ernst, geeft body aan het proces en je netwerk/thema
Deel van werkingscultuur maar altijd blijven aan werken
Breed: publieke ruimte, mobiliteit, veiligheid, opvang,…
Combinatie zorgt voor overheen moeilijke punten geraken: maak het van iedereen/zoveel mogelijk

Omkadering vanuit het bovenlokale: stuurgroep van KVSG en dienstverlening door de betrokken partners: ondersteuning en structuren opzetten helpt via bijv op regionale ontmoetingen, je krijgt van daaruit drive
Vb Sint-Niklaas ‘vrienden van de kindvriendelijkheid’: appelleren aan wat kan jij betekenen vanuit jouw rol voor kindvriendelijkheid?