Lokaal netwerk Halle creëert meer vrijetijdskansen

Voldoening is de stuwende kracht achter het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie in Halle. Sanne Boelens is coördinator van dat netwerk. ‘Samen bouwen wij bruggen in plaats van muren’, zegt ze.

Beeld: Stad Halle, Fietsschool

Voldoening! Je ervaart het wanneer je ervan getuige bent dat mensen inspanningen doen om iedereen te betrekken bij cultuur, sport en vrijetijd. Wanneer opnieuw twaalf volwassen vrouwen het aandurven om te leren fietsen bij de sportdienst. Wanneer het cultuurcentrum bruist van het volk voor een voorstelling voor anderstaligen. Wanneer lokale sportclubs naar de buurt trekken om bewoners warm te maken voor sport. Wanneer een plaatselijke Chirogroep iets extra doet voor vluchtelingen. ‘Het is niet omdat je in armoede leeft of nieuwkomer bent in Halle, dat je niet net zoveel deugd kan beleven aan vrijetijdsactiviteiten als andere inwoners’, zegt Sanne. ‘Ik vind het enorm belangrijk dat kinderen en volwassenen hun weg kunnen zoeken in vrijetijd, cultuur en sport. Dat ze geprikkeld worden om nieuwe dingen uit te proberen. Dat ze de ruimte krijgen om te ontdekken wat hen ligt. Dat ze kansen krijgen om zelf keuzes te maken.’

Enthousiast vrijetijdsnetwerk

Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie in Halle bestaat uit de vrijetijdsdiensten van de stad (sport, cultuur en jeugd), de dienst Welzijn, de staf Samenleven, het Sociaal Huis, buurtwerk, jeugdopbouwwerk, het inloopcentrum van CAW, armoedevereniging Open Armen, de buddywerking voor vluchtelingen en meerdere sociale organisaties. Zij brengen mensen met een beperkt inkomen in contact met plaatselijke vrijetijdskansen. Dat aanbod bestaat uit alle activiteiten van het cultuurcentrum, de sportdienst, jeugddienst, speelpleinwerking en 54 lokale verenigingen. Het enthousiasme is groot. Elke gezamenlijke activiteit, zoals bijvoorbeeld een open sportdag voor volwassenen, geeft de samenwerking een nieuwe boost. In die momenten beleven de partners de kracht van samen oplossingen waarmaken.

Traditie opgetild naar de kern van samenleven

De oprichting van het Halse Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie gaat terug tot 2011, na de eerste oproep vanuit de Vlaamse overheid. Halle ontwikkelde toen haar eigen Kom!Pas, een vrijetijdspas waarmee mensen in armoede aan aangepaste tarieven kunnen deelnemen aan sport, cultuur en vrijetijd. Tot april dit jaar volgde Sanne de werking op als stedelijk integratieambtenaar. Recent werd de Kom!Pas opgenomen in de stedelijke stafdienst Samenleven, waarin de stedelijke diensten rond zorg, welzijn, jeugd, onderwijs, toerisme en cultuur op elkaar worden afgestemd. ‘Vanuit de staf Samenleven kan ik nu meer aandacht schenken aan vrijetijdsparticipatie. Er is echt ruimte ontstaan om meer te bereiken’, zegt Sanne.

Kom!Pas?

Ondertussen hebben duizend inwoners van Halle een Kom!Pas. Inwoners die recht hebben op verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds, kunnen die vrijetijdspas aanvragen bij het Sociaal Huis. Het Sociaal Huis doet een sociaal onderzoek en reikt de pas uit. Sanne: ‘In het begin hadden we 100 Kom!Passers. Mensen moesten elk jaar opnieuw een aanvraag doen. Nu wordt de pas jaarlijks vanzelf vernieuwd, zolang de bezitters aan de sociale voorwaarden voldoen.’ Met de Kom!Pas betalen deelnemers 25% van de prijs van een toegangsticket of inschrijving bij een vereniging. De overige 75% wordt voor de helft gedragen door de stad en voor de helft door de aanbieder van de activiteit.

Toegankelijke vrije tijd, waargemaakt door tientallen verenigingen

Jeugdbewegingen, turnverenigingen, verenigingen in budo, atletiek, zaalvoetbal en capoeira, sociaal-culturele verenigingen, vormingsorganisaties en vele anderen zetten hun werking bewust open voor mensen met een beperkt inkomen. Dat deze verenigingen een deel van het inschrijvingsgeld op eigen budget nemen, is een bijzonder gebaar van solidariteit. Sanne: ‘Nog niet alle verenigingen doen mee. De meeste voetbalclubs bijvoorbeeld zitten nog niet in het Kom!Pas aanbod. We denken dat dit te maken heeft met de hogere lidgelden, maar wellicht zijn sommige bestuurders en vrijwilligers ook iets minder vertrouwd met de doelgroep van de Kom!Pas.’

Verenigingen enthousiasmeren en ondersteunen

‘Daar zoeken we oplossingen voor’, zegt Sanne. ‘We willen dat alle verenigingen kunnen aansluiten. Dat ze zich ervan bewust worden dat ze mee het verschil kunnen maken om elke inwoner gelijke vrijetijdskansen te bieden.’ Mogelijk zijn er voor sommige clubs andere garanties nodig, zegt ze. En misschien moet de kennis over de Kom!Pas nog dieper doordringen in sommige verenigingen.

Het leven in besturen van verenigingen is bovendien heel beweeglijk. Nieuwe bestuurders komen en gaan. Leiders van jeugdbewegingen stappen na enkele jaren uit de beweging. ‘Dat is een extra uitdaging voor het Lokaal Netwerk’, zegt Sanne. ‘Want soms gaat de informatie over de werking van Kom!Pas verloren in de wissel van de wacht. Voor mensen in armoede is het niet tof om dan nog eens te moeten uitleggen waarom ze recht hebben op korting.’

De verenigingen mogen in de toekomst op extra ondersteuning rekenen, zegt Sanne nog. Zodat ze de realiteit van leven in armoede beter begrijpen. Dan kunnen ze randvoorwaarden scheppen om mensen te onthalen en te begeleiden in hun club of vereniging. ‘We willen ook de stem van de gebruikers meer horen. We denken eraan een gebruikersgroep op te richten. En we willen drempels blijven verlagen, door bijvoorbeeld de samenwerking tussen buurtwerk en sportclubs aan te moedigen.’

Griet Bouwen (verhalenwever) ging voor Demos in gesprek met Sanne Boelens. Sanne Boelens is sociaal agoog. Ze werkt als projectmedewerker in de stafdienst Samenleven van het stadsbestuur van Halle. Sanne coördineert het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie.