Women's Sport Kortrijk

Met het participatieproject 'Sporttrajectbegeleiding voor meisjes en vrouwen' wil de vzw Sportplus zicht enten op bredere maatschappelijke ontwikkelingen, in samenwerking met de sportdienst van Kortrijk. Via een projectsubsidie kon Sportplus in maart 2016 een halftijdse sporttrajectbegeleider aanwerven voor de looptijd van 2 jaar. Na afloop van het project zullen de resultaten worden geïmplementeerd in de reguliere werking.

Grote vraag

Dit project ontstond toen de buurtsportcoördinator een stijgende nood aan trajectbegeleiding voor meisjes en vrouwen uit kansengroepen detecteerde. De sportdienst wou twee maal per week een aanbod voorzien dat aansloot bij de behoeften van deze meisjes. Doorheen het participatieproces ligt de klemtoon op het geven van verantwoordelijkheden aan meisjes in het samenstellen van hun sportaanbod. De bedoeling was ook om sportclubs te betrekken, zodat ook zij kunnen nadenken over het verlagen van participatiedrempels die meisjes en vrouwen ervaren.

Al snel werd duidelijk dat er in Kortrijk zeer weinig aanbod is dat exclusief gericht is op meisjes en vrouwen. Bovendien was dat kleine aanbod bij de doelgroep niet gekend. Oorspronkelijk was het plan om de focus te leggen op meisjes tussen 12 en 18 jaar. Maar omdat de vraag naar 'ladies only sport' groot was, werd er gekozen om de doelgroep te verbreden van 18 naar 25 jaar.

Onderzoeksfase

Je kan dit project in drie grote fases indelen. Eerst werd gestart met de onderzoeksfase. Eerst was het noodzakelijk om vertrouwen te winnen vanuit een wederzijds respect. Dit was essentieel omdat Sportplus vaststelde dat er heel wat misverstanden en wantrouwen bestonden bij zowel de doelgroep als bij de aanbieders van activiteiten. In een eerste fase (maart tot augustus 2016) werd de markt onderzocht. Hier was de kernvraag: "Welke sportieve activiteiten zijn er in Groot-Kortrijk waar de focus ligt op meisjes en vrouwen?” In de eerste plaats nam Sportplus het aanbod van de sportdienst van Kortrijk onder de loep. Daarnaast werd gezocht naar partnerschappen om meer dames in beweging te krijgen.

Verder ging de beroepskracht langs bij zelforganisaties zoals culturele verenigingen om vraag en aanbod af te toetsen. Het exclusieve vrouwenaanbod werd verkend en er werd gepeild naar belangrijke signalen van meisjes en vrouwen. Daarnaast gingen de initiatiefnemers op zoek naar inspirerende voorbeelden in andere steden. Uit de onderzoeksfase werd opgemaakt dat de belangrijkste drie sportvragen van meisjes en dames in Kortrijk de volgende zijn; zwemmen en zwemles, fitness en een stevige workout met het label 'ladies only'.  Uit al deze tips, vragen en voorstellen ontstonden vele experimenten die resulteerden in een nieuw aanbod.

Experimenteren en verfijnen

In de tweede fase (september 2016 tot augustus 2017) ging de vzw Sportplus op tournee in Kortrijk om het algemeen sportaanbod bekend te maken. Daarbij kreeg de medewerker vragen over onder meer de inschrijvingsprocedures en de werking van de Uitpas.

De meeste meisjes en dames waren op zoek naar een recreatief sportaanbod, maar er waren ook enkelingen die een duidelijke voorkeur hadden voor een sportclub. Zij kregen hiervoor individuele begeleiding aangeboden. Eerst werd een afspraak gemaakt met de jeugdtrainer, waarbij de praktische afspraken van de club werden overgemaakt. De trajectbegeleider was in zulke gevallen een go-between die detecteerde of de communicatie duidelijk verliep voor de verschillende partijen. Afhankelijk van de situatie ging de trajectbelegeider ook op de eerste trainingen mee.

In de eerste plaats wilde Sportplus meisjes en dames informeren over het bestaande aanbod. In de eerste twee weken van september en de eerste week van januari kon iedereen gratis kennismaken met het jaaraanbod en de cursussen van de sportdienst. Naast het bestaande aanbod experimenteerde Sportplus op vraag met nieuwe activiteiten. Zo werd gestart met kleinschalige maar gerichte promo om de ladies only-zwemlessen en de 'Beweegsessies dames en meisjes' bekend te maken. De kleinschaligheid was een bewuste keuze omdat er enerzijds geen grotere capaciteit was voor ladies only-zwemmen in de Kortrijkse zwembaden en anderzijds omdat zo de kwalitatieve ondersteuning kon worden gewaarborgd.

Door de variërende activiteiten konden de meisjes en dames kennismaken met verschillende sporten. De beweegsessies werden wekelijks afgesloten met een half uurtje informatie over een gezonde levensstijl. Thema’s zoals examenstress en planning, voeding, geneeskrachtige kruiden en relaxatie kwamen daarbij aan bod.

De beweegsessies vielen in de smaak, maar het was geen evidentie om deze formule praktisch uit te voeren en betaalbaar te houden. De meisjes en dames waren voorstander van een flexibel en laagdrempelig aanbod, maar dit was niet altijd werkbaar voor de planning, communicatie en boekhouding van de sportdienst. Het organisatieteam had eerder de voorkeur voor een structurele aanpak die aanleunt bij reguliere procedures, al zorgden die soms voor extra drempels bij de meisjes en dames. Daarom was dit participatieproject nodig om verschillende zaken uit te proberen en geleidelijk bij te schaven. Zo groeide de gedragenheid binnen het team, bij de partnerorganisaties en bij de meisjes en dames in Kortrijk.

Implementeren in regulier aanbod

De derde fase startte in september 2017 en loopt tot eind februari 2018. In deze fase wordt het aanbod voor dames duidelijker gecommuniceerd in de algemene communicatie van de sportdienst. Concreet houdt dit in dat activiteiten die als 'ladies only' zijn gemarkeerd worden in de brochure voor volwassenen. Zo vallen ze beter op naast de activiteiten die openstaan voor mannen en vrouwen. Op vraag van de vrouwen werd ook een nieuwe brochure uitgebracht onder de naam 'Women’s sport'. Daarin staan enkel activiteiten voor dames.

Het opnemen van de ladies only-activiteiten in de jaarbrochures zorgt voor een bredere communicatie en een duurzaam aanbod. De titel van de nieuwe brochure refereert naar de gelijknamige besloten Facebookgroep 'Women’s sport Kortrijk'. In deze groep zitten al een 300-tal vrouwen. Via deze weg worden ze geïnformeerd over sport voor vrouwen in Kortrijk en thema’s over gezondheid. Om nieuwe meisjes en dames te blijven aantrekken is het noodzakelijk om info te blijven geven aan nieuwkomers en aanwezig te zijn bij praattafels, ouderavonden, meisjeswerkingen, vrouwenverenigingen, enzovoort. Naast een kwalitatief aanbod blijft de service van sporttrajectbegeleiding noodzakelijk om meisjes en dames op een duurzame manier toe te leiden naar sport. 

Geleerde lesssen

Tijdens dit project werd duidelijk dat ladies only-sport een beladen onderwerp is. Het is een thema dat veel vragen oproept en waarop mensen zeer persoonlijk reageren als heftige voor- of tegenstanders. De vzw Sportplus leerde eruit dat het belangrijk is om dit thema bespreekbaar te maken. Door omkadering en door mensen met expertise aan het woord te laten kan je vooroordelen en misverstanden wegwerken.

Een andere geleerde les is dat voldoende gedragenheid binnen de stad of gemeente een must is. Gedragenheid is zowel noodzakelijk bij het eigen team, bij partnerorganisaties én bij de inwoners van je stad of gemeente. Om een duidelijke visie te vormen kan je gebruikmaken van interne en externe brainstormsessies, dialoogtafels en stuurgroepen. Het moet duidelijk zijn voor de verschillende actoren hoe ver organisaties kunnen en willen gaan in de vraag naar ladies only-sport en sporttrajectbegeleiding.

Sportplus leerde er ook uit dat je niet alles in detail hoeft uit te werken als je en project uitschrijft. Het is belangrijk om een flexible houding aan te nemen, want bereidheid om van koers te veranderen is nodig als iets niet werkt. Nieuwe projecten vragen immers tijd. Geef het dan ook de ruimte om te groeien en verwacht niet onmiddellijk grote resultaten. Door partners enthousiast te maken en door hen mede-organisator te maken van kleine concrete acties is het mogelijk om gemeenschappelijke doelen te realiseren. Een andere geleerde les is dat een klein aantal succesverhalen ervoor zorgen dat er nieuwe bruikbare partnerschappen kunnen worden aangegaan.

Toekomst

Naar de toekomst toe zal de Sportdienst Kortrijk streven naar een groeiend en kwalitatief aanbod voor vrouwen. Het ladies only-aanbod blijft bestaan omdat dit nog steeds succesvol is. Nieuwe initiatieven worden geëvalueerd en verfijnd en worden gecontinueerd als ze in de smaak vallen Ook neemt de sportdienst het engagement op om verder te informeren en te sensibiliseren bij nieuwe leden of partners. De toekomst van de sporttrajectbegeleider is nog onduidelijk, maar de inspanningen van dit project zullen resulteren in een aanbod dat meer op maat is van meisjes en vrouwen. Dit mag gezien worden als een belangrijke verwezenlijking in Kortrijk, want het gaat om een complexe thematiek met heel wat maatschappelijke implicaties.