Cultuurparticipatie in de Centrale Gevangenis van Leuven - Beschermcomité dienst voor maatschappelijke re-integratie - Leuven

Dit project onderzoekt hoe de cultuurparticipatie van gedetineerden gestimuleerd kan worden en hoe het cultuuraanbod in de Centrale Gevangenis meer afgestemd kan worden op het cultuuraanbod uit de samenleving. In een eerste fase wordt geëxperimenteerd met de filmfestivals. Het project beoogt het opzetten van een structurele werking zodat er in de gevangenis een gevarieerd en kwaliteitsvol cultuuraanbod aanwezig is dat een weerspiegeling is van en afgestemd is op het culturele leven in de vrije samenleving. Het project is een experiment om te groeien naar een structurele werking. In samenwerking met de stad Leuven werden diverse activiteiten opgezet. Welke activiteiten kunnen van buiten naar binnen gebracht worden? Daarnaast wordt getest op welke manier deze activiteiten een vertaling kunnen krijgen in de gevangenis. Kunnen ze zonder meer overgenomen worden of moet er een soort vertaling gemaakt worden om ze optimaal af te stemmen op de doelgroep? In een eerste fase wordt geëxperimenteerd met de vier filmfestivals die in Leuven georganiseerd worden. In de marge van de filmfestivals worden een aantal andere culturele activiviteiten georganiseerd. 

Vanuit het experiment kunnen beleidsaanbevelingen gedaan worden om in de gevangenis een structurele werking rond het cultuuraanbod op te zetten. 

In het project ligt de focus op de filmfestivals. Film is een cultureel forum dat momenteel ontbreekt in het culturele aanbod van de Centrale Gevangenis van Leuven. In de marge van de filmfestivals vinden andere culturele activiteiten, zoals bijvoorbeeld een concert, plaats. De wisselwerking met de samenleving staat hier centraal. De filmfestivals zijn een vaste waarde in Leuven en met dit project kunnen we experimenteren op welke manier ze dit ook kunnen worden in Leuven Centraal. De wisselwerking waarbij enerzijds de culturele activiteiten uit de samenleving een plek krijgen in de gevangenis en waarbij anderzijds de gevangenis mee geïntegreerd wordt in het culturele leven van de stad Leuven staat hier centraal. Het project biedt de mogelijkheid om te experimenteren en uit te werken op welke manier dit best aangepakt wordt om dan te zoeken hoe dit structureel ingebed kan worden. 

Met stip

• De activiteiten die binnen het project worden aangeboden zijn niet alleen voor de gedetineerden, ze worden ook betrokken bij de organisatie ervan. Binnen het project gaat aandacht naar specifieke doelgroepen binnen de populatie gedetineerden (anderstaligen, culturele minderheden, etc.).
• Het project is gebaseerd op een nodenanalyse van de culturele behoeften van de gedetineerden door Vlaamse ambtenaren werkzaam in de gevangenis.
• De afstemming van het culturele aanbod in de gevangenis met wat leeft in de stad, wijst de stad en samenleving niet enkel op haar verantwoordelijkheden t.o.v. de gedetineerden, het bevordert in belangrijke mate de reïntegratie van de gedetineerden achteraf.
• Het is moeilijk om vast afgelijnde projecten te implementeren in de gevangenis, want na afloop van het project blijven de gedetineerden uiteraard nog steeds vastzitten. Duurzaamheid garanderen is het moeilijkste aspect.
• Werken in een gevangenis, althans wat planning betreft, blijft een moeilijk gegeven omwille van de labiele context. Veiligheidsproblemen, stakingen, etc. kunnen vooraf geplande activiteiten danig verstoren. 
• Het project dient een belangrijke voorbeeldfunctie voor andere gevangenissen in Vlaanderen en Brussel. 
• Projectsubsidies worden aangevraagd bij gebrek aan andere financiering. Er is immers nood aan meer flexibele werkingssubsidies die kunnen inspelen op de snel veranderende realiteit in de gevangenis. 

Contact: Vanhees.jos [at] gmail.com (Jos Van Hees) - Beschermcomité dienst voor maatschappelijke re-integratie - Leuven, Trolleberg 39, 3010 Kessel-Lo