Demos en het jaar van de kameleon

2023 zal voor Demos nog even bijblijven. Het jaar waarin het Participatiedecreet – het decreet waar 
de doelstellingen rond de participatie van kansengroepen en dus de werking van Demos was 
opgenomen – ten grave werd gedragen. Genoeg participatie? Niet relevant? Niet nodig om er extra 
aandacht aan te besteden? Het is voor ons, Demos, nog altijd niet heel duidelijk waarom deze Vlaamse 
Regering zoveel politieke onderhandelingsuren heeft gestoken in de opheffing van een decreet dat 
vandaag misschien wel meer nodig is dan ooit tevoren. De armoede gaat er niet op achteruit, we zien 
groeiende kwetsbaarheid ook bij jongeren, en een toenemend aantal nieuwkomers in Vlaanderen en 
Brussel die het er bovendien niet gemakkelijker op gemaakt wordt om zich deel te voelen van onze 
samenleving.

We zullen het misschien nooit weten waarom nu precies Demos de scalp was. Maar onder die scalp 
groeide gelukkig al een nieuwe huid. Want soms is het nodig het oude af te gooien om verder te 
groeien. Net zoals bij een kameleon. En dus kijken we positief naar die nieuwe periode. 

2023 bevestigd wat we eigenlijk allemaal weten en voelen: sterk inzetten op inclusie en participatie 
aan cultuur, jeugd en sport is nog hard nodig. Het is en blijft een giga-uitdaging voor vele actoren, van 
cultuurhuizen tot sportfederaties, jeugdorganisaties en lokale besturen. Het is niet alleen een kwestie 
van willen (en die wil is er gelukkig wel vaak), maar het is ook een verstandige investering in de 
toekomst. Want wie vandaag niet inzet op inclusie, op meer aansluiting zoeken met de samenleving, 
staat morgen op een eiland, vraagt zich af waarom de zalen of sportvelden leger worden of net minder 
mensen aansluiten bij het vrijetijdsaanbod dat in de gemeente wordt opgezet. 

De urgentie is er, gelukkig. In 2023 ontving Demos 472 vragen tot ondersteuning van actoren 
(vrijetijdsactoren, lokale besturen, netwerken vrijetijdsparticipatie, enz.) bij de participatie-uitdaging. 
Dat is veeeel meer dan we aankunnen, en dus brengen we meer dan ooit actoren samen in lerende 
netwerken, in netwerktrajecten om zo samen oplossingen te zoeken. We gaan diep met die actoren, 
in coachings- en begeleidingstrajecten, en trekken er lessen uit en goede praktijken, om die vervolgens 
zoveel mogelijk te delen met het werkveld zodat minstens een deel van die 472 zijn of haar weg vindt 
naar die expertise. U leest er alles over in dit jaarverslag.

Met Vrijuit geven we mensen in armoede toegang tot het vrijetijdsaanbod op Vlaams niveau. 
Concerten, sportevenementen, festivals, tentoonstellingen, enz. Dit jaar voor meer dan twaalf duizend 
mensen. Dat vraagt om voortdurend vrijetijdsaanbieders te overtuigen mee te stappen in dit verhaal, 
én blijvend werken met de meer dan 600 sociale organisaties waarmee we samenwerken opdat die 
tickets ook écht bij de juiste mensen – zij die drempels ervaren om aan dat aanbod te participeren – 
terecht komen. 

Dat begeleiden, coachen, verbinden en toeleiden is mensenwerk. Daar zijn we goed in als Demos en 
zullen we blijven doen zolang het nodig is. 

Veel leesplezier!