Hiphopacademie De Stroate als tweede thuis

item_left

item_right

Hiphopacademie De Stroate als tweede thuis

inge

Je verwacht het eerder in Brussel of Gent, maar een voormalige bioscoop in Kortrijk huisvest de eerste hiphopacademie van het land. ‘De Stroate’ is een tweede thuis voor veel jongeren, waar ze zich artistiek kunnen uitleven zonder beperkingen.

Op de Demos netwerkdag op 15 juni 2018 in Kortrijk gaan we in één van de werksessies op praktijkbezoek bij De Stroate. Als dit artikel je nieuwsgieriger maakt, schrijf je je best snel in om alles met eigen ogen te zien.

Tomas Vanderbeke (29) is al sinds zijn prille jeugd bezig met hiphop. “Voor mij was het een uitlaatklep, een middel om mijn eigen frustraties kwijt te raken en een verhaal te kunnen vertellen. Ik ben zelf opgegroeid met en dankzij hiphop, en dat probeer ik nu over te brengen op die jonge kerels hier. Ik stel mezelf ook kwetsbaar op en dat appreciëren ze. Daardoor ben ik zelf een beetje een sociaal werker geworden, al is het dan zonder diploma”, lacht hij.

Hiphop is een verzamelnaam voor verschillende soorten straatcultuur, van scratch en rap en beatbox over breakdance tot graffiti. Het zijn verschillende manieren voor jongeren om verhalen te vertellen of om zich op een kunstzinnige of kritische manier uit te drukken over de wereld waarin ze leven.

De cultuur ontstond in de jaren zeventig in The Bronx, toen de armste borough van New York, waar veel Afro-Amerikanen en latino’s wonen. “Hiphop is een echte straatcultuur, en we hebben hier veel jongeren die rappen in het West-Vlaams. Vandaar ook de naam van onze academie: De Stroate”, zegt Tomas, in het hiphopmilieu beter bekend als Toto of MC Equal. “Waar ‘hangjongeren van op straat’ vaak gemarginaliseerd worden, willen wij via deze manier hiphop terug een positief imago geven.”

Toen Tomas als tiener hiphopteksten schreef, deed hij dat als een vorm van zelftherapie, om zijn eigen frustraties en miserie te verwerken. Maar hij merkte al snel dat hij niet de enige was die door het virus was getroffen. De jongeren vonden elkaar en beleefden samen hun muziek en graffitikunst. Sinds 2012 organiseren Tomas en co jaarlijks ‘A night of hiphop’, sinds 2013 ‘A day of Hiphop’ en sinds 2015 ‘A day of Street Culture’. Dat deden ze eerst in het JC Tranzit op Kortrijk Weide, waar ze ook workshops organiseerden: rap, producen, graffiti. Maar wegens de verbouwingen daar moesten Tomas en zijn vrienden in 2016 een nieuw onderkomen zoeken. Tijdens een rondreis met het Kortrijkse jeugdwelzijnswerk Ajko bezochten ze hiphopcentra in Berlijn en Den Haag, waar ze jongeren troffen met dezelfde interesse. Het idee groeide om iets gelijkaardigs te doen in Kortrijk.

Eerste hiphopacademie van Vlaanderen

Dankzij medewerking van de stad Kortrijk werd in de Zwevegemsestraat het voormalige CinéPalace gevonden, een pand dat al een paar maanden leeg stond nadat er eerder een jeugdhuis was. Begin 2017 opende er de eerste hiphopacademie van Vlaanderen en daar is Tomas erg trots op. “Dit is ook een ideaal gebouw voor ons. Dit ademt helemaal de hiphopsfeer. Hier kunnen we volop experimenteren.”

Binnenkort moet De Stroate even tijdelijk zijn intrek nemen in de gebouwen van het voormalige Sint-Vincentius aan het Begijnhofpark, omdat het gebouw in de Zwevegemsestraat wordt gerenoveerd, en er naast het gebouw een buurtparkje wordt aangelegd. Daarna kan De Stroate terugkeren naar het bestaande pand, waar Tomas en zijn vrienden zich erg thuis voelen.

“We hebben hier in anderhalf jaar iets kunnen neerzetten, wat ook bewijst dat het nuttig is om een eigen, vaste stek te hebben”, vertelt Tomas. “De jongeren respecteren deze plek.” Wekelijks komen er dertig tot vijftig vaste ‘klanten’ over de vloer, voor een van de vele workshops, of voor een evenement. Die evenementen lokken vijftig tot soms 250 toeschouwers, afhankelijk van de affiche. Alleen op dinsdag en donderdag is De Stroate gesloten. De Stroate huisvest ook Artkor, de Kortrijkse graffitibeweging, en de breakcrews RootDivision, Ill Mindz en Joined Forces.

Tijdens de andere dagen zijn er evenementen en workshops. Er is keuze uit zang en gitaar, tekenen, graffiti, producen, rap, breakdance en DJ/scratch. De eerste workshop is gratis, daarna verschillen de prijzen, afhankelijk van of je lid wil worden of niet. De Stroate probeert de prijzen wel democratisch te houden.

Hiphop als sociale methodiek

“Je ziet dat ons bereik steeds groter wordt. Je ziet ook dat veel jongeren dit gaan beschouwen als een tweede thuis. Hier kunnen ze zich ontwikkelen, zonder beoordeeld te worden. Ze weten dat alles bespreekbaar is. Ik stel me ook niet boven die gasten. Ze weten dat ze alles kunnen vertellen of vragen, want hier is geen drempel. Op dat vlak ben ik wel een beetje een maatschappelijk werker, maar dan zonder de beperkingen die vaak gepaard gaan met het klassieke kader. Ze leren hier ook sociale waarden, zoals respectvol omgaan met elkaar, initiatief nemen, verantwoordelijkheid opnemen. We willen hun sluimerende engagement graag aanwakkeren. Kennis en het leren uitdragen van een boodschap is niet voor niets een van de fundamenten van hiphop. Daarom ook wat we hiphop graag erkend zouden zien als sociale methodiek.”

Tomas vertelt het verhaal van een jonge kerel van 18 jaar, die in zijn eentje kwam aankloppen bij De Stroate. Hij had net zijn vader verloren, en wilde daar over schrijven. “Dat hebben we samen gedaan, ik krijg nog altijd kippenvel als ik denk aan dat moment of dat nummer hoor”, aldus Tomas. De jongeman komt nog steeds op bezoek en begeleidt nu ook al workshops. Hij is een actief bestuurslid geworden en een vriend van het huis.

Zo gaat het wel vaker: van een clubje van vier mensen is De Stroate in anderhalf jaar gegroeid tot een groep met dertig vrijwilligers, aangestuurd door een bestuur met een tiental mensen. “En dat doen we nog steeds in de leuke, ontspannende sfeer die hoort bij hiphop”, zegt Tomas. “Wij zijn waarschijnlijk een van de weinige jeugdhuizen die nooit moeten zoeken naar vrijwilligers. De gasten hier komen zelf vragen of ze iets kunnen doen.”

Hiphop is expressie

Ondertussen slaat de organisatie ook haar vleugels uit. Er wordt nauw samengewerkt met VOEM, de Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims. En Tomas en de zijnen geven workshops op verplaatsing, bijvoorbeeld in gevangenissen via de vereniging De Rode Antraciet, of de instelling voor jeugdzorg in Ruiselede. De Stroate verzorgt ook individuele of groepstrajecten op maat. Zo werd er onlangs nog samen met het begeleidingscentrum Bethanie een rapnummer gemaakt met bijbehorende hiphopchoreografie en videoclip.

“Hiphop is voor ons een andere manier van contact leggen. Omdat we jongeren op een andere manier benaderen, voelen ze zich soms meer op hun gemak. Hiphop is expressie, je verhaal leren vertellen. Een beetje rebels en non-conformistisch soms, maar niet agressief, ondanks het imago. Maar een keer mensen ons leren kennen, draaien ze wel bij.” Dat werd onlangs nog bewezen tijdens de Sinksenfeesten in Kortrijk, waar honderden mensen, jong en oud, genoten van wedstrijden breakdance en beatbox in de skatebowl. “Dat is echt fijn om te zien dat zoiets aanslaat en mensen verbindt. Daar doen we het voor”, besluit Tomas.

Dit artikel kadert in de blogreeks 'Jeugdpraktijken in Kortrijk' over verschillende organisaties die aan bod komen in de netwerkdag 'Netwerken in het nieuw' op 15 juni 2018 in Kortrijk. De artikels in deze reeks zijn geschreven door Dirk Vandenberghe voor Demos vzw.