Inclusie in actie: ontdek de inspiratiegids van Muziekmozaïek

Voor Muziekmozaïek is muziek veel meer dan klank en ritme; het is een taal die mensen verbindt, ongeacht achtergrond, leeftijd of levenspad. Muziekmozaïek zag al dat sommige groepen vaak afwezig blijven bij culturele activiteiten, door drempels van prijs, taal of toegankelijkheid. Daarom zetten ze inclusie concreet om, van visie tot actie en van intentie tot meetbare resultaten.

De inspiratiegids die Muziekmozaïek publiceert, laat zien hoe ze inclusie structureel verankeren in hun werking. Diversiteit wordt hier niet alleen erkend, maar ook gevierd als kracht. Gelijkwaardigheid staat centraal: elke persoon is evenveel waard en heeft dezelfde rechten. Inclusie betekent voor Muziekmozaïek dat verschillen actief worden betrokken, besproken en behouden, en dat drempels zo veel mogelijk worden weggenomen.

In 2022 startte Muziekmozaïek een echte inclusiemarathon. Het begon met een verkenning van de organisatie, gevolgd door een actieplan met concrete strategieën. Ze werken aan een inclusieve organisatiecultuur en structuur, verlagen drempels in hun aanbod en communicatie, en versterken de impact van muziek via samenwerking met diverse partners. Voor elk onderdeel hebben ze duidelijke acties en meetbare indicatoren, zodat vooruitgang zichtbaar wordt en bijgestuurd kan worden.

Een van de concrete stappen is het solidair prijzenbeleid. Sinds 2023 kunnen deelnemers en bezoekers zelf kiezen welk tarief bij hen past, van plustarief tot kansentarief. Zo wordt financiële toegankelijkheid gecombineerd met een gevoel van solidariteit binnen de gemeenschap. Daarnaast werkt Muziekmozaïek met een checklist van 35 indicatoren om hun evenementen zo inclusief mogelijk te maken, van de locatie en bereikbaarheid tot catering, vrijwilligersbeleid en communicatie.

Participatie, talent en sociale impact

Veiligheid en respect zijn ook kernwaarden. Elk project heeft een gedragscode en een meldingsprocedure voor grensoverschrijdend gedrag en discriminatie. Zo voelen medewerkers, vrijwilligers, muzikanten en publiek zich gehoord en beschermd, en kunnen ze vertrouwen op een organisatie die actief optreedt wanneer dat nodig is.

De participatieve muziekprojecten van Muziekmozaïek zijn misschien wel het mooiste voorbeeld van hoe muziek verbinden kan. In projecten als Brutaal Frontaal, waarin theater en muziek samenkomen met (jong)volwassenen met een beperking, of Crossing Borders, een Europese uitwisseling van participatieve projecten, zien we hoe divers talent samenkomt en elkaar inspireert. Ook Het Album, waarin volwassenen met psychische uitdagingen gedichten omzetten in muziek, en Free the Folk en Jazz Camp for Girls, die veilige plekken creëren en talent zichtbaar maken, laten zien dat inclusie en artistieke kwaliteit hand in hand gaan.

Muziekmozaïek blijft vooruitkijken. Ze werken verder aan een inclusieve werkcultuur, transparante communicatie, divers bestuur, gendergelijkheid en veilige ruimtes, en willen hun publieksbereik verbreden. Hun aanpak toont dat inclusie geen abstract ideaal is, maar een concrete strategie die muziek en samenleving dichter bij elkaar brengt. Bij Demos zijn we ervan overtuigd dat Muziekmozaïek met hun werk een voorbeeld is voor de hele amateurkunstensector: muziek die verbindt, inclusief en duurzaam.

Wat biedt de gids?

• Praktische tools: van inclusieve communicatie tot het aanpassen van fysieke ruimtes.
• Reflectievragen: om organisaties aan te moedigen kritisch naar hun eigen werking te kijken.
• Voorbeelden uit de praktijk: succesverhalen van andere organisaties die inclusie omarmen.