Kinderen de baas in Kleine K

Iedere woensdagmiddag palmen een 35-tal kinderen het Baggaertshof in Kortrijk in. Het beluik wordt omgebouwd tot het sprookjesachtige 'Kleine K', een speelparadijs voor kinderen van zes tot twaalf.

Op de Demos netwerkdag op 15 juni 2018 in Kortrijk gaan we in één van de werksessies op praktijkbezoek bij de Kleine K. Wie na het lezen van dit artikel nog nieuwsgieriger is, schrijft zich best snel in om alles met eigen ogen te zien.

Wie niet echt goed oplet, loopt er zo voorbij. Het Baggaertshof is een beetje een vergeten parel in Kortrijk. Het is samen met onder andere het Begijnhof een van de beschermde erfgoedsites van het OCMW van Kortrijk. Het hof bestaat uit zes kleine huisjes, een portierswoning en een kapel. Die geven allemaal uit op een binnenkoer met een kruidentuin. In 1939 al werd het Baggaertshof, dat dateert uit 1638, beschermd als monument. Sinds 1979 werd het Baggaertshof systematisch gerestaureerd zodat het nog steeds het karakter heeft van een 17de-eeuws beluik. De huisjes waren oorspronkelijk bestemd voor weduwen en jonge dochters.

Jeugdwelzijnswerk Ajko bereikt wekelijks paar honderd kinderen en jongeren

Maar sinds september vorig jaar zijn kinderen de baas op deze sprookjesachtige locatie. Kinderen tussen zes en twaalf  kunnen er wekelijks terecht kunnen voor een leuke, creatieve woensdagnamiddag. In de huisjes, allemaal niet groter dan 3 meter bij 3, kunnen ze tekenen, boetseren, schilderen, vertellen enzovoort. De K in 'Kleine K' verwijst dus niet alleen naar de grote broer in de onmiddellijke omgeving, maar ook naar Kinderen, Kunst, Kultuur, Kreativiteit, Kapel, Kruidententuin en Kortrijk. De Kleine K richt zich tot alle Kortrijkse kinderen, maar in het bijzonder tot kinderen die minder kansen hebben. De toeleiding gebeurt onder andere via de brugfiguren van het lager onderwijs.

“De deelname van kwetsbare kinderen en jongeren aan activiteiten in de vrije tijd is een van onze belangrijkste opdrachten”, vertelt coördinator Tom Verhelst van het jeugdwelzijnswerk Ajko, de organisator van de Kleine K. “Vorig jaar dienden we een dossier in in het kader van het participatiedecreet, een oproep om kinderen en jongeren te laten participeren. Op hetzelfde moment waren we al samen met het OCMW aan het kijken naar een invulling voor het Baggaertshof. Die twee initiatieven haakten mooi in elkaar.”

Zelf op de kinderen afstappen

De Kleine K is illustratief voor de manier waarop Ajko tewerk gaat. Ajko probeert zelf op de kinderen en jongeren af te stappen, met de vraag waar ze behoefte aan hebben. Voor de jongeren gebeurt dat op plekken waar ze vaak samen komen, zoals aan het station in Kortrijk. Voor de kleine kinderen gebeurt dit via de brugfiguren in het lager onderwijs.

“Wij werken graag vraaggericht, we luisteren naar wat de jongeren zelf willen. Voor de kleinsten is dat niet anders. Daarom proberen we in de Kleine K niet te veel te sturen wat er gebeurt, maar laten we hen zelf beslissen waar ze mee bezig willen zijn”, vertelt Ella Cappon, die dankzij de projectsubsidie van de Vlaamse overheid tot eind 2019 onder andere de werking van de Kleine K kan begeleiden.

De formule slaat aan. Er is een groep kinderen die het fijn vindt om creatief bezig te zijn. “We organiseren ook buurtsport, en dat is een erg leuk initiatief. Maar we merkten wel dat we er een groep kinderen minder of niet mee bereiken. Vandaar ook het idee om iets te willen doen voor die groep die niet zo sportief is”, vertelt Tom. “We voelden dus zeker aan dat we hier kinderen blij mee zouden maken.”

Omdat het project zo’n succes is, gaat het ook gewoon in de vakantie door. Meer nog, de Kleine K gaat ook 'on tour', naar de Kortrijkse deelgemeenten Heule en Bissegem, waar Ella een keer per week soortgelijke projecten gaat organiseren.

De Kleine K is niet de enige werking van het jeugdwelzijnswerk Ajko. Er is het eerder genoemde buurtsport, er is de pretmobiel die tijdens schoolvakanties van park naar park trekt, er is Jenga voor jongeren met een andere culturele achtergrond, er is het Boothuis aan de Spinnerijkaai, een boot die jongeren zelf hebben ingericht met onder andere een ‘game room’, en er is de meisjeswerking, die zich specifiek richt tot meisjes met een andere culturele achtergrond. Er is een ruime ontmoetingsruimte in de Veldstraat, waar iedereen vanaf twaalf jaar welkom is op woensdag, vrijdag en zaterdag. En er is jeugdwerk Bissegem, waar jonge twintigers zelf het heft in handen nemen om activiteiten te organiseren.

“De meisjeswerking bestaat uit jonge meisjes die zich wat meer op hun gemak voelen onder vriendinnen, als er geen jongens in de buurt zijn. Hun deelname aan andere activiteiten die we organiseren is niet zo groot, maar het is wel een erg geëngageerde groep”, vertelt Tom.

“Enkele van die meisjes doen nu mee als vrijwilliger bij de Kleine K, om de kleinsten mee te begeleiden”, vult Ella aan. “Dat is erg leuk om te zien. Het is eigenlijk niet de bedoeling, maar het is dubbel winst. Je kan er op rekenen, en je ziet die meisjes groeien in hun rol. Het klikt ook tussen die twee groepen, en het is een mooie invloed van onze manier van werken.”

De brugfunctie van Ajko

Want Ajko probeert de jongeren niet alleen een leuke tijd te geven, het is ook de betrachting om een band op te bouwen met diegenen die de activiteiten bezoeken. “Vrije tijd staat wel centraal, maar wij hebben ook een brugfunctie, we proberen een extra rol te spelen voor die jongeren die het moeilijk hebben. Als ze problemen hebben, dan moeten ze bij ons terecht kunnen en daarom zijn wij ook professionele jeugdwerkers. Maar het hoeft niet altijd om problemen te gaan. Als we merken dat een van de kinderen in de Kleine K een echt tekentalent heeft en daar graag meer wil mee doen, zullen wij de brug slaan naar de tekenacademie, zodat die jongen of dat meisje daar zijn talent verder kan ontwikkelen. Maar daarvoor moet je eerst wel een band opbouwen met die kinderen en jongeren, en bereid zijn er veel tijd in te investeren”, vertelt Tom.

Ook in het bereiken van de jongeren investeren Tom en zijn twaalf collega’s veel tijd. Elke middag is het team in een Kortrijkse school te vinden, waar Buurtsport wordt georganiseerd. “Zo kunnen ze op een actieve manier kennismaken met onze werking, en zo zitten we ook dicht op de leefwereld van de jongeren zelf”, zegt Tom. “We gaan ook bewust in die wijken waarvan we denken dat er het meest nood is aan onze werking. Het feit dat we zelf op zoek gaan, verlaagt de drempel voor de jongeren om zelf langs te komen.”

Die tactiek werkt. Ajko bereikt een erg divers publiek, van 3 tot 25 jaar oud. Afgelopen jaar werden maar liefst 1250 werkingsmomenten van minstens drie uur georganiseerd. Daarmee bereikt Ajko een paar honderd jongeren per week.

Dit artikel kadert in de blogreeks 'Jeugdpraktijken in Kortrijk' over verschillende organisaties die aan bod komen in de netwerkdag 'Netwerken in het nieuw' op 15 juni 2018 in Kortrijk. De artikels in deze reeks zijn geschreven door Dirk Vandenberghe voor Demos vzw.

Beeld: (c) Ajko vzw