Hoe je de stem van jongeren in je beleidsplan krijgt: Case van City Pirates

City Pirates is een Antwerpse sociaal-sportieve praktijk die bijna 1300 leden telt. De club organiseerde tijdens de krokusvakantie een groot inspraakmoment om te peilen welke richting de club moet uitgaan. Je leest in dit bericht hoe de club dit aanpakte. (Lees verder onder de foto)

Beeld: City Pirates Antwerp

Diversiteit als kracht

City Pirates is een Antwerpse sportvereniging die je niet zomaar in een hokje kan steken. Sommigen noemen het een sportclub. Anderen beschouwen het als jeugdwerk waarbinnen maatschappelijke werkers actief zijn. Wellicht hebben ze allebei gelijk. Want in deze praktijk zijn de sociale en sportieve pijlers één en ondeelbaar. Wie sport wil aanbieden in minder kansrijke buurten, ontdekt al snel dat een sociale aanpak nu eenmaal cruciaal is. Dat resulteert voor City Pirates in de clubslogan: “Voetbal is de motor, sociaal engagement de brandstof en diversiteit de kracht."

De club vroeg zich af of de jongeren er ook zo over dachten. City Pirates is de voorbije jaren immers sterk gegroeid, en iedereen heeft wel een eigen idee over hoe je een organisatie moet runnen. De club durfde het aan om deze vraag voor te leggen aan haar belangrijkste belangengroep: de leden zelf. Bijgevolg zakten ongeveer 100 piraten uit verschillende Antwerpse buurten af naar de Arenbergschouwburg. Die was voor één dag in de blauw-gele clubkleuren getooid.

Brainstormen is een kunst

Het is niet voor iedereen weggelegd om met 100 jongeren te brainstormen over de toekomst van je organisatie. Het risico is dat je snel verzandt in een oeverloos gesprek zonder precieze uitkomst. Een gesprek kan ook stilvallen. En het is best uitdagend om het spannend te houden voor jongeren die in vakantiestemming zijn. En al zeker als er ook senioren en kinderen bij zijn op hetzelfde feedbackmoment.

Om deze uitdaging tot een gewenst resultaat te leiden deed de club beroep op het extern innovatiebureau Switchrs. Dit bureau ontwikkelde een methodiek op maat van de aanwezige piraten. Het vraagt immers best een specifieke deskundigheid om speelse methodieken te bedenken die ook bruikbare data opleveren.

Kick off 

Het dagprogramma was best gevarieerd. Om half tien startte de dag met koffie en croissants, waarna een officiële start in de imposante theaterzaal volgde. Daar situeerde de voorzitter het doel van de dag: peilen wat er leeft en horen waarop de club prioritair moet inzetten.

Die gezamenlijke start was belangrijk, omdat er een groot ‘wij-gevoel’ vanuit ging. City Pirates kent namelijk satellietafdelingen in diverse wijken. Dan is het belangrijk om de dag aan te vangen als eensgezind collectief.

Wie dacht dat dit algemene gedeelte enkel een luistergedeelte was, kwam bedrogen uit. Na de speech werd elke deelnemer in de zaal uitgenodigd om met smartphone in de hand enkele quizvragen te beantwoorden. De antwoorden werden vervolgens massaal en anoniem op een groot scherm geprojecteerd. Zo kreeg elke deelnemer een overzichtelijk beeld over wat al die piraten straf vinden aan de club, wat ze verwachten van de dag en waar ze nog werkpunten zien.

Verdiepen in een subgroepje

Na een gezamenlijke start werd de grote piratenbende verdeeld in kleine subgroepjes van maximaal zeven personen. Vervolgens kregen deze groepjes verschillende speelse opdrachten toegewezen. Daarbij gingen ze soms in competitie met andere groepjes. Op andere momenten gingen ze dan weer een uitdaging op zichzelf aan.  

Leuke teambuildingsoefeningen werden gecombineerd met het verzamelen van nieuwe data. De club wilde bijvoorbeeld weten hoe belangrijk de eerste ploeg was, terwijl jongeren een marsmallow-challenge aan het spelen waren. Tijdens een spelletje vlaggenroof werd langs de neus weg gepeild wat het belang is van het interprovinciale voetbal. Tijdens een andere oefening kregen de jongeren als uitdaging om samen de belangrijkste clubprioriteiten te positioneren op een afgebeeld voetbalveld.

Begeleiders

Daarbij kregen deze kleinere groepjes ook hulp van een ‘externe’ begeleider. Die kreeg gedurende de ganse dag een dubbele taak toegewezen. Enerzijds fungeerde de begeleider als een soort peter of meter voor een groepje, maar anderzijds kreeg die ook de opdracht om input te verzamelen.

City Pirates koos bewust voor externe en eerder ‘onafhankelijke’ personen om zo te garanderen dat de leden vrijuit zouden spreken. Dat lukte aardig, omdat de groepjes klein waren en omdat het niet de bedoeling was om lange theoretische gesprekken te voeren. Soms werden de leden uitgedaagd om een eigen mening te vormen over bepaalde thema’s. Maar op andere momenten kregen ze de opdracht om in groep te denken. Zo ontdekten ook de jongeren dat de eigen mening niet altijd strookte met die van anderen, en dat ze soms ook compromissen moeten sluiten. En dat is best leerrijk aan participatief werken.

Wat wij eruit leerden

Rond half vier volgde een gezamenlijke afsluiter in de theaterzaal. Daar zagen we enkele straffe en geanimeerde hiphop optredens van twee jongeren uit de Pirates-familie. Dat leverde mooie beelden op, want het zorgde ervoor dat jongeren mee op het podium kwamen vieren en feesten.

Ook bij Demos vonden we het best een interessante dag. Niet alleen omdat het nieuwe data opleverde, maar vooral omdat de club met deze dag liet zien dat de stem van haar leden écht telt. Overweeg je in jouw organisatie om een soortgelijk inspraakmoment te organiseren? Dan zouden we je na het begeleiden van onze groepjes de volgende vier tips meegeven:

1. Gebruik praktijkgerichte en speelse oefeningen, maar combineer ze met de gerichte dataverzameling die je beoogt. Maak het niet te zwaarwichtig. We leerden ook dat een beetje competitie altijd aanstekelijk werkt. Toch zeker in een sportclub vol competitiesporters.
2. Zorg voor een veilig en warm welkomgevoel. De club zette haar personeel in om de leden te begeleiden naar de theaterzaal. Ter plekke was er een ontbijt, en tijdens de middagpauze kreeg iedereen een lekkere spaghetti voorgeschoteld. Ondanks het slechte weer, baadde de hele dag in een ongedwongen en warme sfeer.
3. Betrek externe begeleiders als je ruimte wil inbouwen voor kritiek. Het vraagt best durf om heikele punten uit handen te geven aan externen. Maar wij leerden dat dit ook resultaat oplevert. Je kan immers niet écht participatief werken als je geen kritiek toelaat. Externen kunnen een veiligheid inbouwen voor jongeren, zodat ze ook voelen dat ze écht vrijuit kunnen spreken.
4. Start en eindig collectief, maar werk tussendoor in kleine groepjes. Werken in grote groep versterkt het wij-gevoel. Werken in kleine groep zorgt voor diepgang, en het geeft je ook de ruimte om in je aanpak te differentiëren. Er was bijvoorbeeld een groepje van acht- tot tienjarigen. Zo’n groep vraagt om een andere taal en aanpak dan bijvoorbeeld een groep jongvolwassenen of senioren.  

Deze dag werd georganiseerd door City Pirates Antwerp, in samenwerking met het innovatiebureau Switchrs. Het gebeurde met de steun van de Koning Boudewijnstichting, met behulp van het Venture Philanthropy Fonds.