Budget games voor kinderen uit Kortrijk

Kortrijk maakte de afgelopen jaren werk van inspraak met zogenaamde ‘budget games’, waarbij inwoners zelf beslissen hoe een klein deel van het budget wordt besteed. Ook kinderen werden daarbij betrokken, via Jong Kortrijk Spreekt.

Op de Demos netwerkdag op 15 juni 2018 in Kortrijk gaan we in één van de werksessies op praktijkbezoek bij 'Jong Kortrijk Spreekt'. Wie na het lezen van dit artikel nog nieuwsgieriger is, kan zich ten laatste op 12 juni inschrijven om alles met eigen ogen te zien.

De wijk Sint-Jan in Kortrijk is een volkse buurt, die jarenlang werd gedomineerd door de textielfabriek Vetex. Het poortgebouw van de voormalige fabriek doet nu dienst als wijkcentrum, en de groene zone ernaast wordt gretig gebruikt als speelplek voor kinderen. Af en toe staat er een pannavoetbalkooi. Wie door de wijk wandelt, passeert ongetwijfeld ook de moderne drinkwaterfontein aan het poortgebouw en de trampoline op het speelpleintje voor de Sint-Janskerk. In deze buurt staan ook opvallend veel bloembakken op de vensterbanken.

De voetbalkooi, de fontein, de trampoline, de bloembakken: ze zouden er niet zijn geweest zonder de kinderen van Sint-Jan. Zij waren het die beslisten dat de buurt op deze manier mooier en kindvriendelijker zou worden gemaakt.

Het project werd gelanceerd in 2014. Thuis in de Stad, een initiatief van het Vlaams stedenbeleid, lanceerde toen een projectoproep voor originele en vernieuwende stadsideeën. De focus lag dat jaar op een kindvriendelijke stad. Op Sint-Jan was toen al een kinderwijkparlement actief, met vertegenwoordigers van de basisschool Drie Hofsteden, de basisschool Sint-Jozef en de buurtschool V-tex, een afdeling van de ervaringsgerichte freinetschool De Levensboom. Zij dienden met de steun van het buurtwerk V-Tex, het OCMW en de stad Kortrijk en het medialab Quindo het project 'Jong Kortrijk Spreekt' in. Hiervoor kregen ze een budget van 30.000 euro.

De kinderen uit de lagere school trokken vervolgens de straat op. Ze maakten foto’s van plekken in hun buurt die ze graag mooier wilden maken. Maar liefst zeshonderd kinderen namen hieraan deel. Ze verzamelden enkele tientallen voorstellen. Tijdens een ‘budget game’ in de vernieuwde jeugdherberg Groeningeheem kozen ruim honderdvijftig kinderen tenslotte een twintigtal projecten om uit te werken. Die werden met het budget van 30.000 euro gerealiseerd.

Kinderen kiezen zelf projecten

Een ‘budget game’ bestaat erin dat kinderen in kleine groepjes kiezen welke projecten ze graag willen realiseren. Voor ieder project is een bepaald budget voorzien, dus moeten er keuzes gemaakt worden. Want 30.000 euro klinkt veel, maar je kan er niet alles mee doen. De kinderen kozen voor een twintigtal projecten, waarbij ze ook oog hadden voor kinderen die het niet zo breed hebben. Zo werden er sportschoenen aangekocht die door iedereen in het Poortgebouw gebruikt kunnen worden en fluovestjes om veiliger naar school te fietsen.

Naast de al genoemde realisaties zijn er ook nog houten bankjes voor de buurt getimmerd en is een grootste zwerfvuilophaalactie op touw gezet. Samen met het medialab Quindo werden enkele wijkjournaals opgenomen waarin de realisaties aan bod kwamen. Die filmpjes kwamen er na enkele workshops rond video en media, begeleid door Quindo.

Het project op Sint-Jan bleek zo succesvol dat de stad Kortrijk besliste om ook in andere wijken kinderen de kans te geven om hun buurt op deze manier te verfraaien, vertelt Hannes Vanmeenen, verantwoordelijke voor het programma 'kindvriendelijke en jongerenvriendelijke stad'.

Afgelopen januari was de wijk Lange Munte aan de beurt. Ruim honderd kinderen uit drie scholen in de buurt (Sint-Theresia, Sint-Amand zuid en freinetschool de Baai) verzamelden in het nieuwe buurthuis, een voormalige kerk. Ook zij werden in kleine groepjes opgedeeld. De kinderen konden kiezen uit een vijftiental projecten en hadden een budget van 25.000 euro om die ideeën te realiseren. Eigenlijk spelen de kinderen op deze manier een beetje gemeenteraad. Tegelijk worden de projecten ook echt gerealiseerd. Het is dus ook een les in democratie en stadsontwikkeling.

Lessen in democratie en stadsontwikkeling

Joëlle en Diete, uit het derde leerjaar van de Sint-Amandsbassischool Zuid, vonden het alvast super dat ze mochten deelnemen en de verschillende voorstellen mochten bespreken. "Er was eigenlijk redelijk veel discussie", vertelt Joëlle. "We zaten met een stuk of acht aan tafel, ook kinderen uit de andere scholen. Iedereen luisterde wel goed naar elkaar, dus was het leuk om te doen. Ik zou het andere kinderen zeker aanraden als ze in hun buurt ook deze kans krijgen."

De eerste keuze van Joëlle was een mooie film maken met de kinderen uit de buurt. Diete koos voor een losloopweide voor de honden. "Neen, niet omdat ik zelf een hond heb. Ik ben zelfs een beetje bang van honden. Maar het is leuk als de honden vriendjes kunnen maken en met elkaar spelen. En het is goed als de baasjes weten waar ze naartoe kunnen om hun hond eens los te laten."

Zowel de hondenweide als de film over de wijk behoren tot de voorstellen die uiteindelijk werden gekozen, nadat de ideeën van alle tafels waren bekeken. Dat er veel dierenliefhebbers wonen op Lange Munte blijkt ook uit de topkeuze van de kinderen: het Vogelproject. Er komen extra vogelhuisjes in de wijk, zodat de vogels voldoende plek hebben om te schuilen en een nest te bouwen. Dat de kinderen ook bereid zijn om zelf de handen uit de mouwen te steken, blijkt uit het andere populaire project uit de top drie, namelijk een opruimactie om de wijk kraaknet te krijgen. Verder wordt er een boomhut gerealiseerd in de groene zone naast het buurthuis, komt er een game-weekend en met het project ‘Iedereen Picasso!’ wil Lange Munte zich in de kijker zetten als de kinderkunstwijk van de stad.

De kinderen worden bij de verdere uitwerking van deze projecten betrokken, vertelt Hannes Vanmeenen. Zo beslissen ze niet alleen mee, maar nemen ze ook voor de toekomst verantwoordelijkheid op. Dat moet de verschillende initiatieven meer kansen geven op lange termijn.

Amina en Mohamed, uit het vijfde en zesde leerjaar van de Sint-Amandsbasisschool Zuid, zijn zeer tevreden over de budget game. "Het is leuk dat ze niet alleen naar de kinderen luisteren, maar dat we echt mee kunnen beslissen", zegt Amina. Mohamed vond ook dat de discussie erg vlot verliep. "En als we er toch niet uit raakten, hebben we gestemd. Zo ging het toch weer vlot", lacht hij.

Dit artikel kadert in de blogreeks 'Jeugdpraktijken in Kortrijk' over verschillende organisaties die aan bod komen in de netwerkdag 'Netwerken in het nieuw' op 15 juni 2018 in Kortrijk. De artikels in deze reeks zijn geschreven door Dirk Vandenberghe voor Demos vzw.