Naar regionale netwerken vrijetijdsparticipatie binnen een nieuw decretaal kader voor Demos

De participatie van kansengroepen aan vrije tijd krijgt een nieuwe decretale basis. Dat besliste de Vlaamse regering eind mei. Hiermee werd de laatste stap gezet in de ontmanteling van het “Participatiedecreet”, het decreet dat gedurende vijftien jaar gold als een “flankerend” decreet om de participatie in cultuur, jeugdwerk en sport te bevorderen en dat ook voor Demos vzw als organisatie de basis vormde voor haar werking.

Lees in dit bericht meer over deze beslissing en de voorlopige impact op Demos.

Wat verandert er voor lokale en intergemeentelijke netwerken vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede?

Vrijdag 26 mei 2023 gaf de Vlaamse regering haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van het nieuwe Bovenlokale Cultuurdecreet. Je vindt dit voorontwerp hier.

Het nieuwe decreet vertrekt vanuit dezelfde krachtlijnen als het oude decreet van 15 juni 2018 en heeft tot doel om een kwalitatieve, duurzame, diverse en geïntegreerde cultuurwerking uit te bouwen, te stimuleren, te optimaliseren en participatie te bevorderen. 

• De rol van de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden voor cultuur (IGS’en) wordt versterkt
• de IGS’en krijgen een bijkomende opdracht in de beoordeling van ‘kleine bovenlokale cultuurprojecten’
• En de IGS’en krijgen de mogelijkheid om in te zetten op een facultatieve deelwerking rond ‘bovenlokale netwerken vrijetijdsparticipatie’

De Vlaamse overheid wil hiermee de lokale netwerken vrijetijdsparticipatie opschalen naar regionale netwerken.  We kunnen er van uit gaan dat bij de volgende indien-datum voor IGS'en Cultuur  – voorzien in 2027 – er bovenop de bestaande 19 IGS’en, nog meer zullen volgen.

Het kader voor deze regionale netwerken vrijetijdsparticipatie vind je terug in artikels 40 tot en met 46 (pagina’s 13 tot 15): je zal merken dat dit kader gebaseerd is op de principes van een lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie binnen het Participatiedecreet. Enkele verschillen zijn:

• Het IGS zal een afsprakennota vrijetijdsparticipatie indienen, die onderdeel zal vormen van de Cultuurnota die als basis dient voor de werking en en werkingsmiddelen van het IGS
• De afsprakennota (en de cultuurnota) zullen worden beoordeeld door een beoordelingscommissie, waarover je meer informatie kan vinden in Artikel 22 en Artikel 70.
   

Wat nu met bestaande lokale netwerken die niét onder een IGS Cultuur vallen? 

Daarvoor voorziet dit voorontwerp van decreet in artikel 102 (pagina 28) in een overgangsmaatregel tot en met 2032. We lezen:

“In afwijking van artikel 40 en 41 van dit decreet kan de Vlaamse Regering, maximaal voor de duur van de subsidieperiode van 2027 tot en met 2032 werkingssubsidies toekennen aan gemeenten of intergemeentelijke samenwerkingsverbanden die in 2026 werkingssubsidies ontvangen voor een lokaal netwerk voor de bevordering van de vrijetijdsparticipatie van personen in armoede op basis van artikel 22 van het Participatiedecreet van 18 januari 2008, zoals van kracht op de dag vóór de datum van de inwerkingtreding van dit decreet, op voorwaarde dat ze geen deel uitmaken van een intergemeentelijk samenwerkingsverband dat een subsidie ontvangt op basis van dit decreet om een bovenlokaal netwerk vrijetijdsparticipatie te organiseren. Artikel 40 tot en met 46 van dit decreet zijn van toepassing op aanvragen van de voormelde werkingssubsidies, met dien verstande dat:

1.   onder bovenlokaal netwerk een lokaal netwerk wordt verstaan;
2.   onder werkingsgebied de gemeente wordt verstaan;
3.   onder intergemeentelijk samenwerkingsverband de gemeente wordt verstaan;
4.   er is maar één indienmoment voor de voormelde subsidieperiode. “
    

Goed om weten

• Het is dit jaar 2023, en volgend jaar 2024, nog mogelijk om binnen de huidige regelgeving van het Participatiedecreet een lokaal (of intergemeentelijk) netwerk vrijetijdsparticipatie op te richten, waardoor je ook nadien onder de overgangsmaatregel in het decreet bovenlokale cultuur kan vallen.
• Lokale en intergemeentelijke of regionale netwerken vrijetijdsparticipatie zullen ook in de toekomst op de expertise van Demos beroep kunnen doen.

Van voorontwerp van decreet, naar decreet

Belangrijk voorbehoud bij het voorgaande is dat het gaat om een ‘principiële goedkeuring’ van de Vlaamse Regering op dit voorontwerp. Het ontwerp kan nog aangepast worden na adviezen (zie verder) en na parlementair werk dat voor het najaar van ’23 is voorzien.

Het voorontwerp ligt nu voor aan de SARC voor verder advies.

Brachten al een advies uit:

• De Federatie
• De VVSG 
• Het Vlaams Netwerk tegen Armoede

Het voorontwerp van decreet zal ook worden voorgelegd aan de VTC (Vlaamse Toezichtscommissie) en de GBA (Gegevensbeschermingsautoriteit).

Zodra er meer informatie is, brengen we je op de hoogte. Heb je hier nog vragen over? Contacteer ons via lokalenetwerken [at] demos.be

.